0-meting: Hoe digitaal vaardig is Den Bosch?

Hoe digitaal vaardig zijn de inwoners van ’s-Hertogenbosch? En wat kunnen we als gemeente doen om die vaardigheden te bevorderen? Om daarachter te komen doet Jolanda Verleg (programmamanager Datastad, De datavaardige stad), in samenwerking met Universiteit Twente, onderzoek onder vijfduizend inwoners.

Bijna 98% van alle Nederlanders heeft de mogelijkheid tot een internetaansluiting; we zijn ermee koploper in de wereld. Maar kunnen al die mensen de weg ook vinden op de digitale snelweg? Hebben ze de geschikte middelen wel, de juiste kennis? Welke behoeften hebben ze? En lopen ze er geen risico’s?

Het zijn vragen waar Jolanda Verleg zich dagelijks mee bezig houdt. Jolanda: “Ik probeer er mee voor te zorgen dat iedereen digitaal kan meedoen. Digitale inclusie, noemen we dat. En dat is heel belangrijk. Je wilt niet dat inwoners kwetsbaar zijn, vastlopen in systemen of afhaken. Een aansluiting op het internet wil nog niet zeggen dat je ook weet hoe je er veilig gebruik van maakt. En er zijn best veel mensen die allerlei digitale handelingen moeten doen, maar dat niet kunnen. Omdat het te ingewikkeld is. Of omdat ze er de apparatuur, de competenties of het geld niet voor hebben.”

Om duidelijk te krijgen hoe het in ’s-Hertogenbosch staat met digitale inclusie, krijgt binnenkort een selectie van vijfduizend inwoners een vragenlijst toegestuurd. Volwassenen, jongeren en kinderen. Jolanda: “Om te weten: waar staan we nou eigenlijk? En: waar moeten we ons op richten?”

De vragenlijst vormt een zogenaamde 0-meting; aan de hand van de reacties bepalen Jolanda en het Centrum voor Digitale inclusie van de Universiteit Twente wat ze verder gaan onderzoeken. Jolanda: “We kiezen twee onderwerpen, waarover we, per onderwerp, vijfentwintig respondenten verder interviewen. Vervolgens bespreken we met de geïnterviewden in co-creatiesessies wat hun problematiek is en hoe zij die ervaren. Maar ook, heel belangrijk, wat zij nodig hebben om het te veranderen.”

Ondertussen gebeurt er al heel veel. Jolanda: “Ja, er zijn al allerlei initiatieven in de gemeente. Maar we kijken ook of die wel aansluiten bij de behoeften en problemen. Je kunt bijvoorbeeld jongeren wel laptops geven, maar daarmee hebben ze nog niet de kritische blik die nodig is om fake news te herkennen. Daarom betrekken we de deelnemers van ons onderzoek heel actief bij de aanpak. We leggen ze niks op maar gaan samen met hen aan de slag. Want ook dat bevordert digitale inclusie: niet vóór maar mét elkaar werken.”